هر کجا منصور بودم عقل را یاور شمردم

هر کجا مغلوب گشتم شرع را داور گرفتم

با درود فراوان

در مناقشات و مجادلات و استدلالات مباحث علوم انسانی بخصوص هنگامی که بناست نظریه ای را به اثبات برسانیم ؛ بحث را به دو گونه پی میگیریم :

1.    مباحث اثباتی :در این بخش با توجه به دلیلهایی که داریم فقط به اثبات نظریه مورد نظر میپردازیم.

2.  مباحث نقضی : دراین قسمت ما با توجه به نظریات مخالف و احیانا با رد اشکالات وارد شده از طرف ایشان،به اشکالات موجود در آنها پرداخته و باصطلاح با نفی انها به اثبات خود میپردازیم .

ماهم با توجه به همین موضوع بحث در مورد حکومت دینی را بر دو گونه پی خواهیم گرفت :

1.  بحث برون دینی : در این مباحث قصد ما بر این است که به نظریات مخالف پرداخته و ایراداتی را که ایشان به نظام حکومت دینی وارد میدانند رد و اشکالات و مناقشاتی را به ایشان وارد کنیم .به نظر میرسد 3 نوشته پیشین این وظیفه را بر عهده داشتند لذا ما به همین مقدار در این قسمت اکتفا میکنیم .

2.  بحث درون دینی : در این بخش فرض بر این است که مخاطب ما یا معتقد به دین اسلام است و یا اینکه حقانیت این دین را به عنوان یک اصل موضوعه پذیرفته است  .(اصول موضوعه : یک سلسله ای از مطالب که طرفین آن را مفروض الاثبات میگیرند و یا اینکه اثبات آن را در جایگاه دیگری پی میگیرند )

در این بخش ما باتوجه به نصوص دینی میتوانیم بر دو گونه بحث را ارائه دهیم :

یکم:اثبات عقلی : دین مبین اسلام تنها دینی است که از ابتدای طلوع خویش ادعای «جهان شمولی»داشته است و این ادعا هم یک ادعای صرف نبوده و لوازم و احکام جهان شمولی را نیز به همراه داشته است که میتوان به عنوان مثال احکام متنوع این دین را دلیل بر جهانشمولی آن به شمار آورد :

1.    احکام عبادی (فردی –اجتماعی )

2.    احکام سیاسی

3.    احکام اقتصادی

4.    احکام قضایی

5.    احکام اجتماعی

6.    احکام نظامی

7.    احکام ...

به نظر میرسد نظامی که به این گستردگی راجع به انسان و احکام فردی واجتماعی او بحث کرده است وبا توجه به اینکه عقلا محال است این احکام بدون وجود یک نظام حکومتی سر و سامان پیداکرده و به مرحله اجرا درآید ؛فکری برای این مرحله نکرده باشد چون نقض غرض به وجود میآید و این ازحکیم به دور است .

وانگهی با توجه به این که برای عملیاتی شدن؛این ا حکام باید به درستی استنباط شده و در مرحله اجرا نیز آنگونه بدان عمل شود که مد نظر شارع بوده است سزاست که در رأس این نظام یک فقیه قرار بگیرد .

دوم :اثبات نقلی :...

سرکشی کردیم از فرمان عقل اما بطوع

شهریار عشق را گردن به فرمان آمدیم

...بسی صبر باید  پیشه کردن ...